در دنیای کریپتو یک جمله معروف وجود دارد: اگر کلیدها مال شما نباشند، کوین‌ها نیز متعلق به شما نخواهند بود. عبارت‌های بازیابی به عنوان یک استاندارد صنعتی برای دسترسی مجدد به کیف پول‌های Web3 شناخته می‌شوند، اما این روش به تدریج به یک چالش جدی برای کاربران تبدیل شده است. بر اساس تخمین‌ها، تقریباً یک‌سوم از بیت کوین‌های موجود در گردش، شامل توکن‌هایی هستند که احتمالاً برای همیشه از دست رفته‌اند. این آمار، در کنار داستان‌هایی از سرمایه‌گذارانی که در محل‌های دفن زباله به دنبال یافتن عبارات بازیابی گمشده خود می‌گردند، همچنان تردیدهایی را در این زمینه ایجاد کرده است.
با گسترش کاربردهای کریپتو، شرکت‌های تولیدکننده کیف پول در رقابت برای تسلط بر تجربه کاربری در Web3 هستند. با این حال، این روند خطرات جدیدی نیز به همراه دارد. طبق گزارشی که اخیراً توسط CertiK منتشر شده، نوعی بدافزار شناسایی شده است که قادر به سرقت کلیدهای خصوصی کیف پول‌های موبایلی است. در این مقاله، ابتدا به تعریف عبارت بازیابی پرداخته و سپس نحوه عملکرد آن را بررسی خواهیم کرد.
عبارت بازیابی چیست؟
عبارت بازیابی کیف پول ارز دیجیتال شامل ۱۲ یا ۲۴ کلمه تصادفی است که امکان دسترسی مجدد به یک کیف پول Web3 گمشده یا معیوب را فراهم می‌کند. این عبارت که به عنوان “کلمات یادآور” نیز شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین تدابیر امنیتی برای حفاظت از دارایی‌های دیجیتال به شمار می‌رود. چه کیف پول‌های گرم مانند متامسک و چه کیف پول‌های سخت‌افزاری مانند Ledger، از این عبارت برای بازیابی و دسترسی دوباره به دارایی‌ها استفاده می‌کنند.
تفاوت بین عبارت بازیابی و کلید خصوصی
اغلب عبارت بازیابی و کلید خصوصی به جای یکدیگر به کار می‌روند، اما این دو مفهوم کاملاً متفاوت هستند. کلید خصوصی یک رشته متشکل از اعداد و حروف است که برای تأیید تراکنش‌ها از آدرس عمومی مالک استفاده می‌شود. این کلیدها به‌طور ایمن در کیف پول ذخیره می‌شوند تا کاربران نیازی به وارد کردن دستی آن‌ها برای هر تراکنش نداشته باشند. در مقابل، عبارت بازیابی به کاربران این امکان را می‌دهد که در صورت از دست رفتن یا خرابی کیف پول، مجدداً به دارایی‌های خود دسترسی پیدا کنند. اگر فردی به کلید خصوصی دسترسی پیدا کند، می‌تواند بدون نیاز به عبارت بازیابی، وجوه را منتقل کند.
یکی از دلایل اصلی گسترش کریپتو و تأکید بر خودنگهداری دارایی‌ها، بی‌اعتمادی به سیستم‌های بانکی و نهادهای متمرکز است. بسیاری از کاربران کریپتو، به‌ویژه کسانی که نگران سیاست‌های پولی کشورشان هستند، به دنبال کنترل کامل دارایی‌های خود هستند. اگر هدف، جایگزینی واقعی و غیرمتمرکز برای سیستم‌های سنتی است، کاربران باید مسئولیت امنیت دارایی‌های خود را نیز بپذیرند.
در این میان، یکی از بهترین صرافی‌هایی که خدماتی امن و بدون نیاز به احراز هویت به کاربران ایرانی ارائه می‌دهد، صرافی توبیت است. این صرافی به‌عنوان یکی از برترین پلتفرم‌های فعال در بازار کریپتو، انتخاب بسیاری از معامله‌گران ایرانی محسوب می‌شود.
همین الان در صرافی توبیت ثبت نام کنید و از خدمات این صرافی لذت ببرید.
نحوه عملکرد بازیابی عبارت بازیابی
یکی از رایج‌ترین استانداردها برای عبارت‌های بازیابی، پیشنهاد بهبود بیت کوین ۳۹ (BIP 39) است. این استاندارد که در ابتدا برای کیف پول‌های BTC معرفی شد، امروزه به یک چارچوب محبوب در کل صنعت کریپتو تبدیل شده است. BIP 39 تعیین می‌کند که کیف پول‌های دیجیتال چگونه عبارت بازیابی را تولید کرده و هر کلمه را برای بازیابی کیف پول تفسیر کنند. درک ترتیب این فرآیند برای فهم نحوه عملکرد آن ضروری است.
پیش از ایجاد کلیدهای عمومی و خصوصی جدید برای یک کاربر، کیف پول ابتدا یک عبارت بازیابی تولید می‌کند یا از کاربر می‌خواهد که یکی را وارد کند. این عبارت شامل ۱۲ یا ۲۴ کلمه تصادفی است که به‌عنوان یک کد یادآور عمل می‌کند. سپس نرم‌افزار کیف پول، این کلمات را به یک بذر دودویی (binary seed) تبدیل کرده و از آن برای تولید مجموعه‌ای از کلیدهای خصوصی و آدرس‌های عمومی استفاده می‌کند.
پس از تنظیم آدرس کیف پول و ایجاد کلیدهای عمومی و خصوصی، کاربران برای دسترسی به دارایی‌های خود نیازی به استفاده از عبارت بازیابی ندارند. در عوض، با وارد کردن رمز عبور، به کیف پول نرم‌افزاری (گرم) یا سخت‌افزاری (سرد) خود دسترسی پیدا کرده و تراکنش‌های خود را امضا می‌کنند. این فرآیند باعث می‌شود کلیدهای خصوصی کاربران از دید عموم محفوظ بمانند و امنیت دارایی‌ها افزایش یابد.
سخن پایانی
عبارت بازیابی زمانی اهمیت پیدا می‌کند که کاربر دسترسی به دستگاه خود را از دست بدهد. در چنین شرایطی، اگر این عبارت به‌طور امن و جدا از کیف پول کریپتو ذخیره شده باشد، می‌توان از آن برای بازیابی دارایی‌ها روی یک دستگاه دیگر استفاده کرد.
درک و به‌کارگیری این اصول نه‌تنها به معنای یادگیری روش‌های مدیریت ارزهای دیجیتال است، بلکه پذیرش مسئولیت کامل سرمایه را نیز در بر می‌گیرد. امنیت کیف پول کریپتو شما، همراه با حفاظت از هر کلمه در عبارت بازیابی، بخش جدایی‌ناپذیر از این مسئولیت است.
