لات چیست؟
“لات” واحد اندازه‌گیری مقدار حجم معامله است. اندازه استاندارد یک لات برابر با 100000 واحد از آن ارز است. همچنین مقادیر کوچکتر شامل مینی، میکرو و نانو لات است که به ترتیب برابر با 10000، 1000 و 100 واحد می‌باشند.
لات در فارکس یکی از اصطلاحات فارکس پرکاربرد است. معاملات فارکس معمولاً با مقادیر مشخصی به نام لات یا اساساً تعداد واحدهای ارزی که می‌خرید یا می‌فروشید انجام می‌شود.
| لات | واحد |
| استاندارد (1 لات) | 100000 |
| مینی (0.1 لات) | 10000 |
| میکرو (0.01 لات) | 1000 |
| نانو (0.001 لات) | 100 |
همانطور که می‌دانید، تغییر در مقدار ارز نسبت به ارز دیگر، با “پیپ” اندازه‌گیری می‌شود. ارزش یک پیپ به ازای یک لات استاندارد برای جفت ارز USDJPY و USDCHF به شرح زیر می‌باشد:
قیمت جفت ارز USDJPY برابر با عدد 119.80 است. یک پیپ برای این جفت ارز برابر با 0.01 می‌باشد:
دلار 8.34=100000*(0.01/119.80)
همانطور که می‌بینید به ازای 1 پیپ تغییر در جفت ارز USDJPY با حجم 1 لات، مقدار 8.34 دلار سود یا ضرر حواهیم کرد.
قیمت جفت ارز USDCHF برابر با عدد 1.4555 است. یک پیپ برای این جفت ارز برابر با 0.0001 می‌باشد:
دلار 6.87=100000*(0.0001/1.4555)
همانطور که می‌بینید به ازای 1 پیپ تغییر در جفت ارز USDCHF با حجم 1 لات، مقدار 6.87 دلار سود یا ضرر حواهیم کرد.
در مواردی که دلار آمریکا در طرف مقابل یک ارز قرار داشته باشد ارزش یک پیپ به صورت زیر محاسبه می‌شود:
قیمت جفت ارز EURUSD برابر با 1.1930 است:
دلار 9.99734=1.1930*6.87=100000*(0.0001/1.4555)
همانطور که می‌بینید به ازای 1 پیپ تغییر در جفت ارز EURUSD با حجم 1 لات، مقدار 9.99734 دلار سود یا ضرر حواهیم کرد.
یکی از مهم‌ترین عناصر در معامله‌گری موفق مدیریت پول و در نتیجه حجم معاملات در فارکس (Forex Lot Sizes) است. ایجاد یک برنامه معاملاتی بدون مدیریت محتاطانه پول، می‌تواند به طور جدی بر سود یک معامله‌گر تأثیر گذاشته و به احتمال زیاد به شکست آنها منجر شود.
یکی از بخش‌های جدایی‌ناپذیر مدیریت پول، شامل تعیین مسئولانه حجم معاملات توسط معامله‌گر است که باید متناسب با میزان سرمایه در حساب معاملاتی باشد. این فرآیند، به عنوان حجم معامله شناخته می‌شود و اکثر معامله‌گران با تجربه، قوانین صریح مدیریت پول را در برنامه‌های معاملاتی خود به کار می‌برند.
دو مورد از شایع‌ترین دلایلی که باعث زیان معامله‌گران در بازار فارکس می‌شود، عدم ارزیابی صحیح ریسک و تمایل به استفاده از اهرم بیش از حد (میزان ریسک بیشتر از ظرفیت تحمل حساب معاملاتی) در معاملات است. با توجه به نوسانات قابل توجه قیمت که اغلب در بازار فارکس رخ می‌دهد، تخصیص و استفاده از حجم معامله مناسب در برنامه‌های مدیریت ریسک فارکس (forex trading risk)، یک امر ضروری است.
در ادامه این مقاله، معنی لات فارکس، رایج‌ترین اندازه‌های لات فارکس و روش استفاده از یک ماشین حساب حجم معاملاتی برای تعیین حجم متناسب با ریسک‌پذیری معامله‌گر، شرح داده می‌شود. درک کامل این موضوع توسط معامله‌گر، زمینه‌ای را برای توسعه یک استراتژی اندازه‌گیری مناسب و مسئولانه حجم معامله در برنامه معاملاتی وی فراهم می‌کند.
لات، اندازه لات و واحد پولی لات چیست؟
در بازار فارکس، بازارهای فیوچرز و سایر بازارهای مالی، اصطلاح لات (lot) به کوچکترین واحد یا حجم موقعیت معاملاتی گفته می‌شود که در این بازارها قابل معامله است. مقدار مشخصی از ارز اختصاص داده شده به یک «لات»، به عنوان اندازه لات (lot size) شناخته می‌شود.
در بازار بین بانکی فارکس که به عنوان یک بازار غیرقابل نظارت خارج از بورس عمل می‌کند، هیچ‌گونه لات یا اندازه لات تعیین شده، به طور رسمی وجود ندارد. در نتیجه، تراکنش‌های بین بانکی فارکس و معاملاتی که توسط مشتریان با طرفین بین بانکی انجام می‌شود، می‌تواند تقریباً با هر اندازه‌ای و بدون حداقل حجم تعیین‌شده‌ای انجام شود.
بازارهای فیوچرز فارکس به نوبه خود، مانند بازار پولی بین‌المللی شیکاگو یا IMM، معمولا برای تمام معاملات انجام شده در هر جفت ارز، یک اندازه لات اصلی دارند؛ با این حال برخی از بروکرهای فیوچرز برای انعطاف پذیری بیشتر در حجم معاملات، با مجاز کردن اندازه‌های کوچکتر لات، از مزایای این تغییر بهره می‌برند. به دلیل استانداردسازی حداقل حجم قرارداد، معاملات قراردادهای فیوچرز معمولاً باید با حجمی انجام شوند که مضربی از کوچکترین اندازه لات مجاز و قابل معامله در فارکس باشد.
برخلاف نحوه استفاده از لات‌ها در بازار ارز فیوچرز، بازار اسپات فارکس که معامله‌گران خرد بیشتری در آن فعالیت دارند، از نظر اندازه لات در دسترس برای معامله‌گران، از انعطاف بیشتری برخوردار است. بیشتر بروکرهای فارکس چندین گزینه مختلف اندازه لات را برای استفاده معامله‌گران ارائه می‌کنند. با این حال لازم به ذکر است که در عمل، این متغیرها اغلب با محدودیت حداقل سرمایه حساب معاملاتی، کنترل می‌شوند.
علاوه بر این، اندازه لات‌های معاملات اسپات فارکس معمولا بر اساس ارز پایه تعیین می‌شود که در جایگاه اول در چیدمان یک جفت ارز قرار می‌گیرد و می‌توان آن را «واحد پولی لات» نامید. به عنوان مثال، واحد پولی لات برای جفت ارز EUR/USD، می‌تواند یورو و برای برای جفت ارز USD/JPY، دلار آمریکا باشد.
اندازه‌های رایج لات در بروکرهای آنلاین فارکس
در بازار فارکس، اندازه لات معاملاتی ارائه شده توسط بروکرها، می‌تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد؛ بنابراین معامله‌گران خرد در انتخاب حداقل حجم معاملات خود، از آزادی عمل بیشتری برخوردار هستند. همچنین، این فرض که “معامله‌گر در حال معامله 1 لات در جفت ارزهای فارکس است”، می‌تواند معنای بسیار متفاوتی برای معامله‌گران ارزهای مختلف داشته باشد؛ بنابراین هر معامله‌گر باید دقیقا بداند هر لاتی که معامله می‌کند، دقیقا از چه مقدار ارز تشکیل شده است.
علاوه بر این، باید در نظر داشته باشید که همه اندازه‌های لات توسط بروکرهای آنلاین در دسترس همه حساب‌های معاملاتی قرار نمی‌گیرند؛ بنابراین مطمئن شوید بروکری که در نظر دارید از آن استفاده کنید، با توجه به مقدار پول در دسترس برای واریز در حساب معاملاتی خود، اندازه لات مد نظر شما را ارائه کند.
در میان بروکرهای آنلاین، اصطلاح لات استاندارد فارکس (standard forex lot) معمولا نشان دهنده مقدار استاندارد شده 100 هزار واحد ارز پایه در مقابل مقدار ارز مظنه است که توسط «نرخ مبادله جفت‌ارز» تعیین می‌شود. ارز پایه اولین ارزی است که در چیدمان جفت ارز قرار می‌گیرد. برای مثال، در جفت ارز GBP/USD، پوند استرلینگ (GBP)، ارز پایه است.
در ادامه، مینی لات‌ها (mini lots) بررسی می‌شوند. یک مینی لات فارکس معمولاً شامل 10 هزار واحد ارز پایه است. این اندازه لات در میان بسیاری از معامله‌گران خرد فارکس محبوب است، زیرا یک ترکیب مناسب از انعطاف پذیری و مقرون به صرفه بودن حجم معاملاتی را ارائه می‌دهد.
در مقیاس کوچکتر، میکرو لات (micro lot) فارکس وجود دارد که نشانگر مقدار استاندارد شده تنها 1000 واحد ارز پایه در مقابل مقدار ارز مظنه است که توسط نرخ مبادله تعیین می‌شود. برخی از بروکرهای فارکس حتی اندازه لات کوچکتر از میکرو لات را در معاملات فارکس ارائه می‌دهند که به عنوان نانو لات (nano lot) شناخته می‌شود و برای خرید یا فروش مضربی از 100 واحد ارز پایه استفاده می‌شود.
این دو اندازه‌های کوچکتر لات برای موارد ذکر شده کاربرد دارند:
- معامله‌گران باتجربه‌ای که قصد دارند یک بروکر را امتحان کنند تا از خدمات اجرایی آنها در معاملات زنده آگاهی پیدا کنند.
- معامله‌گران تازه کاری که به دنبال آزمایش سیستم معاملاتی یا توانایی‌های خود در یک محیط معاملاتی زنده هستند.
- معامله‌گران خرد با سرمایه معاملاتی بسیار کوچک که توانایی خرید و فروش در حجم‌های بزرگتر را ندارند.
- معامله‌گرانی که متناسب با استراتژی حجم معاملاتی خود در هر معامله، به انعطاف پذیری بیشتری نیاز دارند.
در نهایت، یک معامله‌گر خرد که ترجیح می‌دهد با اندازه لات مشخصی معامله کند، باید بروکری را انتخاب کند که از آن واحد پشتیبانی می‌کند و این ملاحظات باید در انتخاب بروکر مناسب درنظر گرفته شوند.
دلیل اهمیت حجم لات در معاملات فارکس
یک معامله‌گر برای اینکه بتواند ریسک معاملات خود و سایر ویژگی‌های مرتبط مانند انتخاب اهرم مناسب برای حساب معاملاتی خود را به طور مناسبی مدیریت کند، باید اندازه لات مناسب برای معاملات خود را با دقت بسیار زیادی، مشخص کند. اهمیت این موضوع به اندازه اهمیت انتخاب جهت موقعیت معامله است.
اندازه لات‌هایی که در آنها معامله می‌کنید، بر حجم موقعیت‌های معاملاتی شما تأثیر‌گذار است و این امر به طور مستقیم، میزان تأثیر حرکت بازار بر سود یا زیان ناشی از یک موقعیت معاملاتی را تعیین می‌کند. هرچه حداقل واحد معاملاتی یا اندازه لاتی که استفاده می‌کنید بزرگتر باشد، زمانی که جفت ارز حرکت قابل توجهی انجام دهد، هر معامله تأثیر بیشتری بر میزان سودآوری حساب شما خواهد داشت.
یکی از نکات مهم برای مدیریت موثر ریسک، تعیین یک اندازه لات بهینه برای مبلغ سرمایه‌ای است که می‌خواهید در حساب تجاری خود در معرض ریسک قرار دهید.
تأثیر نوسانات بازار بر انتخاب اندازه لات
اندازه گیری نوسانات در جفت ارزهای مد نظر شما برای معامله، این امکان را فراهم می‌کند که شرایط بازار را بهتر بسنجید و در معاملات خود، آگاهانه‌تر تصمیم بگیرید. به طور کلی، نوسانات بازار معادل تغییرات نرخ مبادله است و هر چه تغییرات نرخ مبادله بیشتر باشد، متعاقبا نوسانات بازار نیز بیشتر است. در زمان‌های مختلف، نه تنها نوسانات برای یک جفت ارز تغییر می‌کند، بلکه این نوسانات می‌تواند در هر زمانی برای جفت ارزهای مختلف نیز متفاوت باشد.
معامله‌گران ارز باید یک ابزار ارزیابی در اختیار داشته باشند تا بتوانند از نوسانات بازار آگاه شوند. یکی از معیارهای رایج، نوسانات تاریخی است که به انحراف معیار استاندارد از حرکات گذشته قیمت مرتبط است. یکی دیگر از معیارهای آینده نگرتر، مشاهده نوسانات ضمنی جفت ارز مد نظر در بازار آپشن است.
در ارتباط بین نوسانات بازار و انتخاب حجم لات مناسب، معامله‌گران باید آمادگی لازم را داشته باشند تا با افزایش نوسانات بازار، حجم معاملات خود را کاهش داده و با کاهش نوسانات، حجم معاملات خود را بیشتر کنند و بدین شکل در هنگام معامله، یک ریسک واحد و مشخص را متحمل شوند. همچنین معامله‌گران زیرک باید حد ضرر و حد سود معاملات به شکلی تنظیم کنند که متناسب با تغییرات بزرگ نوسانات بازار باشد.
تاثیر اندازه لات در معاملات
مارک داگلاس در کتاب معاملاتی کلاسیک خود، «معامله در محدوده»، تشبیه جالبی را ارائه می‌کند که به وسیله آن می‌توان تأثیر استفاده از حجم‌های بزرگتر یا کوچکتر را هنگام معامله تجسم کرد.
در این مثال، او از خواننده می‌خواهد که برای لحظه ای، حجم لات معاملاتی خود را با میزان حمایتی که ممکن است در زیر پای خود در هنگام عبور از یک دره داشته باشند معادل سازی کند، اگرچه شاید تجسم یک دره شیب‌دار باعث درک بیشتر این موضوع شود.
در این مثال، داگلاس از خواننده می‌خواهد که تأثیر یک اتفاق غیرمنتظره را هنگام عبور آنها از این دره در نظر بگیرد. اگر یک معامله‌گر از اندازه لات کوچکی نسبت به اندازه حساب معاملاتی خود استفاده کند، این کار مانند عبور از دره به وسیله یک پل عریض و محکم است. حتی اگر هنگام حرکت روی پل، طوفان را تجربه کنید، باز هم احتمالاً زیر پای خود احساس امنیت دارید و بعید است که از روی پل سقوط کنید. در این مقایسه، طوفان مشابه نوسانات شدید یا سایر تلاطم‌های بازار است که معامله‌گران فارکس گاهی اوقات آن را تجربه می‌کنند.
در مقابل، می‌توانید شرایطی را در نظر بگیرید که یک معامله‌گر فارکس نسبت به مقدار پولی که در حساب معاملاتی خود در معرض ریسک قرار داده است، از حجم زیادی استفاده می‌کند.
این مشابه عبور از همان دره روی یک طناب باریک است؛ جایی که طوفان یا حتی یک وزش باد کوتاه می‌تواند به سقوط شما منجر شود و باعث شود که تعادل خود را از دست داده و سقوط کنید. این مانند معامله با یک حجم بسیار بزرگ است که حتی یک حرکت نامطلوب کوچک اما غیرمنتظره در بازار، می‌تواند باعث شود که موجودی حساب شما به اندازه‌ای کاهش یابد که دیگر قابل جبران نباشد.
به طور خلاصه، این مقایسه نشان می‌دهد دلیل مهم بودن حجم معامله برای اهداف مدیریت ریسک معامله‌گران، این است که آنها را وادار می‌کند به دقت میزان ریسکی که به طور واقع بینانه توانایی تحملش را دارند کنترل کنند، نه اینکه تنها با ریسک موجود نسبت به اهرم در دسترس، معامله کنند.
استفاده از ماشین حساب‌های اندازه لات در معاملات فارکس
یک ابزار معاملاتی مفید برای کمک به تعیین مناسب‌ترین اندازه لات برای معامله، «ماشین حساب اندازه لات» است. این ماشین حساب ساده، به راحتی در بسیاری از وبسایت‌های بروکرهای فارکس به صورت آنلاین در دسترس است و قابلیت استفاده از اکثر برنامه‌های ماشین حساب فارکس به صورت کاملاً رایگان وجود دارد.
ماشین حساب‌های اندازه لات نیز اخیراً به عنوان برنامه‌های تلفن همراه در دسترس قرار گرفته‌اند. مانند برنامه Lot Size Calculator که توسط Flag One Pte Ltd ارائه شده است که برای دستگاه‌های تلفن همراه iOS در App Store در دسترس است. دانلود این برنامه رایگان است و تنها حدود 4 مگابایت حافظه دستگاه تلفن همراه را اشغال می‌کند و دارای ویژگی‌های مطلوب زیر است:
- کاربرد ساده و قابلیت وارد کردن یا انتخاب از میان ارزهای اصلی و جفت ارزها
- یک رابط کاربری ساده که در آن بخش‌های ورودی و اعداد محاسبه شده، به وضوح مشخص شده است تا فرآیند محاسبه اندازه لات مناسب، ساده‌تر شود.
- قیمت لحظه‌ای بازار برای همه جفت‌های مهم، ارائه شده است؛ به طوری که نیازی به ورود دستی نیست و اتلاف زمان صورت نمی‌گیرد.
- محاسبات به صورت فوری انجام می‌شود؛ به طوری که معامله‌گر مجبور نیست زمانی را تلف کند تا باعث شود فرصت یک معامله سودآور را از دست بدهد.
- این برنامه برای دستگاه‌های تلفن همراه مانند اپل در دسترس است تا بتوانید اندازه لات را محاسبه کرده و معامله کنید.
یک مثال از ماشین حساب حجم معامله
یکی دیگر از انواع مفید ماشین حساب که به صورت آنلاین در دسترس است و معمولاً برای اهداف مدیریت ریسک استفاده می‌شود، یک ماشین حساب حجم معامله است.
به عنوان مثال، تصویر 1 یکی از این ماشین حساب‌های آنلاین حجم معامله است که در سایت Mataf.net موجود است:
توجه داشته باشید که ماشین حساب اندازه موقعیت درسایت Mataf.net دارای ورودی‌ها و بخش‌های محاسبه شده زیر است:
- سرمایه حساب معامله‌گر – این مبلغی است که در حساب معاملاتی موجود است.
- یک منوی کشویی که در آن، ارزی که برای معامله مد نظر دارید را وارد می‌کنید.
- ریسک – میزان ریسکی که تمایل دارید در آن معامله، متحمل شوید.
- ٪ – این درصدی از موجودی حساب معاملاتی است که مایل هستید در این معامله ریسک کنید. توجه داشته باشید که تنها می‌توانید یکی از مقدار ریسک یا درصد ریسک را وارد کنید؛ زیرا با وارد کردن یکی، دیگری محاسبه می‌شود.
- خرید/فروش – این یک منوی کشویی است که در آن می‌توانید انتخاب کنید که در چه جهتی می‌خواهید معامله کنید.
- جفت ارز – این یکی دیگر از منوهای کشویی است که به شما امکان می‌دهد جفت ارز مد نظر خود برای معامله را انتخاب کنید.
- نقطه ورود – این ناحیه خالی، نرخ مبادله‌ای را می‌پذیرد که قصد دارید در آن قیمت، وارد معامله شوید.
- حد ضرر – این ناحیه خالی در کنار بخش ورودی ظاهر می‌شود و سطح حد ضرر انتخابی شما را دریافت می‌کند یا حد ضرری را نشان می‌دهد که از ورود اطلاعات به بخش‌های دیگر محاسبه شده است.
- پیپ – در این بخش می‌توانید میزان ریسک خود را با واحد پیپ وارد کنید یا ماشین حساب، این مقدار را با ورودی‌هایتان در بخش‌های دیگر، محاسبه کرده و نمایش می‌دهد.
برخی از موارد بالا به محض وارد کردن آنها محاسبه می‌شوند، اما برای پایان محاسبه نتایج خود، فقط باید روی دکمه آبی که در پایین بخش‌های ورودی ماشین حساب قرار دارد، کلیک کنید.
سپس ماشین حساب حجم معامله، حجم کل معامله، ارزش هر پیپ و اهرم شما را برای این معامله، نمایش می‌دهد. علاوه بر این، تصویر بالا نشان می‌دهد که ماشین حساب این مقادیر را برای سه سناریو نمایش می‌دهد که در آن از اندازه‌های لات فارکس به ترتیب 10 هزار، 50 هزار و 100 هزار واحدهای ارز پایه استفاده شده است.
